Nowe tachografy – ale czy nowe obowiązki?

Od dnia 21 sierpnia 2023 roku w nowo rejestrowanych pojazdach będą instalowane wyłącznie tachografy inteligentne II generacji. Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2016/799 użytkowanie tachografu innego niż II generacji w nowo rejestrowanych pojazdach jest niedozwolone. Szerokie informacje branżowe zwracają głównie uwagę na rozbudowane możliwości nowych urządzeń oraz dostosowanie ich oprogramowania do coraz bardziej rozszerzonych procedur kontrolnych.

Zatem jedną z głównych nowości w tachografach II generacji będzie automatyczna rejestracja przekroczeń granic w obrębie Unii Europejskiej poprzez lokalizację GNSS. Pamięć urządzenia zostanie znacznie zwiększona, co wynika ze znacznie większej ilości danych gromadzonych przez urządzenie. Urządzenie będzie automatycznie rejestrowało przekraczanie granic, a ponadto będzie miało funkcję zadeklarowania załadunku / rozładunku a także rodzaju wykonywanego przewozu. Wraz z tachografami zdecydowano o wprowadzeniu nowych kart do tachografu, które będą charakteryzować się pojemnością umożliwiającą zgromadzenie danych obejmujących co najmniej 56 ostatnich dni pracy. Zwiększy się także zakres danych wysyłanych za pośrednictwem nowego typu anteny DSRC w przypadku przeprowadzania zdalnych kontroli. Sporym ułatwieniem będzie wyposażenie tachografu w moduł Bluetooth umożliwiający komunikację z zewnętrznym oprogramowaniem (ITS). Co istotne, tachograf inteligentny II generacji będzie umożliwiał dokonywanie aktualizacji w przypadku zmiany stosownych regulacji w przyszłości.

Czy w związku z wejściem w życie nowych typów tachografów będzie skutkowało istotną zmianą w pracy kierowców? Okazuje się, że pomimo znacznej rozbudowy możliwości technicznych nowych urządzeń Unia Europejska nie dokonała nowelizacji rozporządzenia 165/2014 (UE) (oraz innych regulacji, dotyczących m.in. procedur delegowania), zatem zasadnicza część nowych funkcji pozostanie w chwili obecnej niewykorzystana. Poniżej przedstawiono najistotniejsze kwestie problemowe w pytaniach i odpowiedziach opracowanych na podstawie instrukcji publikowanych przez VDO.

CZY ZMIENIĄ SIĘ ZASADY WPISÓW PODCZAS PRZEKRACZANIA GRANIC?

TI II Gen. (tachograf inteligentny drugiej generacji) będzie w pełni automatycznie wykrywać i zapamiętywać przekroczenia granicy. W urządzeniu zapisana jest cyfrowa mapa, a sygnały z satelitarnego systemu lokalizacji są automatycznie wykorzystywane do wykrywania przekroczenia granicy. Nowy tachograf odciąża zatem kierowcę od tego zadania.

W dalszym ciągu kierowca musi manualnie wpisać informacje dotyczące miejsca rozpoczęcia i zakończenia dziennego okresu pracy. Wpisów tych dokonuje się jak dotychczas poprzez menu tachografu lub jako element wpisu manualnego dokonywanego przy wkładaniu lub wyjmowaniu karty kierowcy. Nowy tachograf automatycznie sugeruje kraj do ręcznego wpisania kraju na podstawie aktualnej lokalizacji pojazdu, co pozwala na szybsze zatwierdzenie danych w urządzeniu.

CZY BĘDĘ MUSIAŁ REJESTROWAĆ ZAŁADUNEK / ROZŁADUNEK W NOWYM TACHOGRAFIE?

Ze względu na wymogi prawne TI II Gen. musi mieć opcję rejestrowania operacji załadunku i rozładunku, a także jednoczesnych operacji załadunku i rozładunku w transporcie towarowym lub, dla transportu pasażerskiego, wejście lub wyjście pasażerów.

Z uwagi na brak zmian w rozporządzeniu 165/2014 (UE)  kierowca nie ma prawnego obowiązku dokonywania odpowiednich wpisów podczas załadunku i/lub rozładunku ani podczas wsiadania i/lub wysiadania pasażerów. W tym celu prawodawca UE musiałby wprowadzić odpowiednią zmianę w art. 34 rozporządzenia (UE) nr 165/2014 w drodze rozporządzenia (UE) 2020/1054. W chwili obecnej jedynym wymogiem prawym jest obowiązek wyposażania przez producentów tachografów w omawianą opcję.

CZY MUSZĘ MIEĆ NOWĄ KARTĘ KIEROWCY DO NOWEGO TACHOGRAFU?

Ponieważ TI II Gen.  montowane w nowych pojazdach od 21 sierpnia 2023 r. muszą zapewnić możliwość przechowywania większej ilości dodatkowych lub rozszerzonych informacji na karcie kierowcy, od tej daty Państwa Członkowskie będą wydawały nowe rodzaje kart. Karty te umożliwiają zapis rozszerzonego katalogu danych, np. mogą zapamiętać do 1624 procesów załadunku i/lub rozładunku oraz wiele innych zestawów danych, których nie ma możliwości zarejestrowania na kartach poprzedniej generacji. Nowe urządzenia zapewniają kompatybilność dwukierunkową co oznacza, że najnowsze karty mogą współpracować ze starszymi urządzeniami, a także w nowym urządzeniu można korzystać ze „starszej” karty. Jednakże należy pamiętać, iż w dniu 31 grudnia 2024 r.  kontrole drogowe będą oparte na analizie aktywności za ostatnie 56 dni kalendarzowe co oznacza, że wszyscy kierowcy przed tą datą i tak będą musieli wymienić kartę na kartę nowej generacji.

JAKIE DANE BĘDĄ WYSYŁANE W RAMACH KONTROLI ZDALNEJ?

• Rekord danych (paczka danych) dla ewentualnych zdalnych kontroli DSRC jest generowany przez tachograf raz na minutę. Unia Europejska zdecydowała się na znaczne rozszerzenie zbioru danych DSRC o następujące informacje:
• Nieprzerwany czas prowadzenia pojazdu (czas trwania aktualnej blokady czasu prowadzenia pojazdu od ostatniego okresu odpoczynku lub przerwy w prowadzeniu pojazdu wynoszący łącznie co najmniej 45 minut)
• Najdłuższy dzienny czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę w bieżącym i poprzednim okresie 24-godzinnym
• Najdłuższy dzienny czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę w bieżącym tygodniu kalendarzowym
• Tygodniowy czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę
• Dwutygodniowy czas prowadzenia pojazdu przez kierowcę

Jakiekolwiek postępowania administracyjne / wykroczeniowe nie mogą być wszczęte wyłącznie na podstawie zapytania DSRC i uzyskanych w ten sposób danych. Wszelkie konsekwencje naruszenia przepisów mogą wystąpić wyłącznie w wyniku rzeczywistej kontroli drogowej.

KIEDY MUSZĘ WYMIENIĆ TACHOGRAF NA NOWY?

Obowiązek instalowania tachografów inteligentnych II generacji będzie wdrażany stopniowo i znajdzie zastosowanie wyłącznie przewoźników w transporcie międzynarodowym:

Od 21 sierpnia 2023 roku – obowiązkowy montaż tachografów po raz pierwszy dopuszczonych do ruchu po tej dacie.

Do 31 grudnia 2024 roku – obowiązkowa wymiana tachografów analogowych oraz cyfrowych poprzednich generacji (nie – inteligentnych)  – od tego momentu w transporcie międzynarodowym dopuszczalne będą wyłącznie tachografy inteligentne I lub II generacji.

Do 19 sierpnia 2025 roku – obowiązkowa wymiana we wszystkich pozostałych pojazdach – od tego dnia w transporcie międzynarodowym tylko tachografy inteligentne II generacji.

Od 1 lipca 2026 roku – tachografy będą montowane obowiązkowo w busach wykonujących międzynarodowy zarobkowy przewóz rzeczy w zakresie dopuszczalnej masy całkowitej od 2,5 do 3,5 t. Od tej daty wejdą w życie wymogi dotyczące czasu jazdy i odpoczynku (takie same jak dla pojazdów ciężkich)

Foto: VDO