BAG o odpoczynkach tygodniowych

Zasady kontroli regularnych odpoczynków tygodniowych na terenie Niemiec, w związku z wprowadzeniem kar pieniężnych za korzystanie z odpoczynków w regularnych bez zapewnienia miejsca do spania poza pojazdem, budzą od pewnego czasu liczne kontrowersje. Do chwili obecnej bowiem zarówno BAG jak i niemiecka policja nie prezentowały oficjalnie żadnych procedur kontroli w zakresie odpoczynków tygodniowych, w związku z czym przewoźnicy byli często zaskakiwani szczegółowością analizy czasu pracy kierowcy bądź (coraz częściej) wysokością kary pieniężnej.

Z uwagi na brak jasnych reguł kontroli Stowarzyszenie Polskie Forum Transportu wystosowało prośbę o wyjaśnienie najbardziej istotnych wątpliwości w tym zakresie – w dniu 6 listopada 2017 roku BAG przedstawiło w sposób wyczerpujący swoje stanowisko odnośnie zasad kontroli odpoczynków tygodniowych, które poniżej prezentujemy w języku polskim (oryginał zapytania SPFT oraz odpowiedzi w języku niemieckim poniżej).

Pytanie SPFT: 1. Kontrola nieprawidłowości związanych z wykorzystaniem odpoczynku na „gorącym uczynku” – zgodnie z art. 4 lit. f rozporządzenia 561/2006 „odpoczynek” oznacza nieprzerwany okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem. Oznacza to, że kierowca ma swobodę co do sposobu wykorzystania odpoczynku a ponadto, przeprowadzenie kontroli w tym momencie skutkowałoby skrócenie okresu odpoczynku. Proszę zatem o wyjaśnienie, czy inspektorzy BAG będą przerywali kierowcom stojącym na parkingach odpoczynki w celu weryfikacji, czy wykorzystywany jest odpoczynek regularny czy skrócony. Jeżeli taka procedura jest przewidywana, proszę o odniesienie się do definicji odpoczynku zgodnie z którą w trakcie odpoczynku kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem, ergo nie może poświęcać swojego czasu na procedury kontrolne.
Odpowiedź BAG: Zdaniem Federalnego Urzędu Transportu Towarowego przewidziane kontrole nie przerywają tygodniowego okresu odpoczynku. Ponieważ zachodzi taka możliwość, że państwa sąsiednie nie podzielają takiej wykładni, personel prowadzący kontrolę zapewni, żeby w przypadku braku zastrzeżeń kontrola nie została zapisana na karcie kierowcy lub na wykresówce jako przerwanie tygodniowego odpoczynku.

Pytanie SPFT: 2. Kierowca korzystając w pojeździe z odpoczynku trwającego dłużej niż 45 godzin nie korzysta automatycznie z odpoczynku tygodniowego regularnego. Potencjalnie ten sam okres jest odpowiedni dla odpoczynku skróconego do 24 godzin i rekompensaty 21 godzinnej tytułem skrócenia innego odpoczynku tygodniowego. Jakie zatem jest stanowisko BAG w tym zakresie? Czy kary finansowe będą nakładane zawsze w przypadku spędzania odpoczynku tygodniowego w pojeździe czy też organ będzie analizował, czy w danym przypadku kierowca odebrał odpoczynek regularny, czy też regularny skrócony z rekompensatą?
Odpowiedź BAG: Dokonywana przez służbę kontroli ocena, czy dany okres odpoczynku jest regularnym tygodniowym okresem odpoczynku, odbywa się wyłącznie na podstawie ustawowej definicji zawartej w artykule 4 litera h) Rozporządzenia (WE) nr 561/2006. Dlatego też ocena odnosi się wyłącznie do aspektu czasowego (czas trwania nie mniej niż 45 godzin) tygodniowego okresu odpoczynku. W wyniku powyższego może dojść do kwestionowania oraz do pobrania kaucji również wtedy, gdy 45-godzinny okres wynika jedynie z tego, że rekompensata skróconego tygodniowego okresu odpoczynku jest połączona ze skróconym tygodniowym okresem odpoczynku.

Pytanie SPFT: 3. Czy mogą Państwo potwierdzić doniesienia mediów niemieckich , iż są przypadki nakładania przez inspektorów BAG kar pieniężnych za nieprawidłowe korzystanie z odpoczynków regularnych poza terytorium Niemiec? Jeśli tak to jakie Państwa organ uwzględnia dowody w związku z podejrzeniem wystąpienia nieprawidłowości? Czy w Państwa ocenie zgodne z prawem będzie postępowanie inspektorów BAG żądających dowodów w postaci kwitów hotelowych itp. za okres, w którym kierowca korzystał z odpoczynku dziennego?
Odpowiedź BAG: Dotychczas Federalny Urząd Transportu Towarowego nie podnosił zarzutów dotyczących popełnionych za granicą wykroczeń przeciwko zakazowi realizowania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe lub w miejscu nieposiadającym odpowiedniej możliwości do spania. Jednakże co do zasady możliwe jest również kwestionowanie realizowania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe poza zakresem obowiązywania federalnej ustawy o kierujących. Zakaz spędzania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe lub w miejscu nieposiadającym odpowiedniej możliwości do spania polega na wykładni artykułu 8 ustęp 8 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006. Zgodnie z § 8a ust. 5 federalnej ustawy o kierujących (Fahrpersonalgesetz) możliwe jest nałożenie kary za wykroczenie popełnione w myśl § 8a ust. 1 i ust. 2 federalnej ustawy o kierujących również wtedy, gdy do jego popełnienia doszło poza obszarem obowiązywania tejże ustawy.

Pytanie SPFT: 4. Czy w ocenie BAG kierowca korzystający z odpoczynku regularnego nie ma prawa zbliżyć się do pojazdu, którym realizuje przewóz? Istnieją bowiem sytuacje, iż kierowca musi wrócić do pojazdu z przyczyn losowych, np. po telefon, leki, ubrania na zmianę itp. Czy taka okoliczność będzie przez BAG automatycznie traktowana jako korzystanie z odpoczynku regularnego w pojeździe?
Odpowiedź BAG: Zgodnie z artykułem 4 litera f) Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 kierowca w trakcie odpoczynku może swobodnie dysponować swoim czasem. Tym samym pozostaje w jego swobodnej dyspozycji, czy spędza on czas przy swoim pojeździe czy też w swoim pojeździe pod warunkiem, że noclegi spędza nie w pojeździe, lecz w miejscu posiadającym odpowiednie możliwości do spania.

Pytanie SPFT: 5. Zgodnie z przepisami rozporządzenia 561/2006 odpoczynek to okres, którym kierowca może swobodnie dysponować. Jeżeli pracodawca umożliwia kierowcy nocleg w hotelu, a kierowca podejmuje samodzielną decyzję o pozostaniu w trakcie odpoczynku w pojeździe (zgodnie z definicją swobodnie dysponuje swoim czasem) to czy w takim przypadku spełnione są przesłanki zapewnienia noclegu poza pojazdem, czy przeciwnie, taka sytuacja podlega w ocenie BAG karze pieniężnej?
Odpowiedź BAG: Spędzanie regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w pojeździe lub w miejscu bez odpowiedniej możliwości do spania jest niedopuszczalne. Powyższe obowiązuje również wtedy, gdy kierowca sam dobrowolnie zdecyduje się na takie spędzanie czasu.

Pytanie SPFT: 6. Jeżeli kierowca w danym tygodniu jest zobowiązany do wykorzystania odpoczynku regularnego co najmniej 45 godzinnego, a zdecyduje się na skrócenie tego odpoczynku przykładowo do 43 godzin, przebywając jednocześnie w pojeździe, to czy w tym przypadku istnieje zagrożenie karą za przebywanie w pojeździe w trakcie odpoczynku regularnego, czy też wyłącznie za nieprawidłowe skrócenie odpoczynku?
Odpowiedź BAG: Tygodniowy okres odpoczynku trwający mniej niż 45 godzin nie stanowi regularnego tygodniowego okresu odpoczynku w myśl artykułu 4 litera h) Rozporządzenia (WE) nr 561/2006. Okres odpoczynku, którego czas trwania wynosi przykładowe 43 godziny, wolno spędzać w pojeździe. Ewentualnie zostanie podniesiona kwestia nieprzestrzegania regularnego tygodniowego okresu odpoczynku.

Powyższe odpowiedzi dość jasno prezentują sposób podejścia BAG do kontroli zasad korzystania z odpoczynku tygodniowego regularnego. Powyższe podejście można wykorzystać odpowiednio do planowanych przez polskich przewoźników odpoczynków tygodniowych na terenie Niemiec.

ORYGINAŁY DOKUMENTÓW:

– pismo SPFT w sprawie odpoczynków regularnych