Ważenia ITD (od lat) nielegalne – kolejny sukces prawników CSK

Kancelaria CSK od lat publikuje na swoich stronach WWW informacje o nieprawidłowościach w działaniach kontrolnych Inspekcji Transportu Drogowego, w szczególności w zakresie procedur pomiaru mas i nacisków osi przy użyciu wag przenośnych do pomiarów statycznych. Nasza argumentacja przywoływana w składanych odwołaniach i skargach doprowadziła do utrwalenia w ciągu ostatnich 2 lat jednolitej linii orzeczniczej Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (blisko 40 wygranych spraw dot. ważenia w roku 2014). Inspekcja do pomiarów nacisków osi i mas całkowitych wykorzystuje najczęściej wagi przenośne do pomiarów statycznych typu SAW10c oraz Intercomp LP600. Protokoły kontroli zwykle tylko z pozoru przedstawiają w sposób prawidłowy stan faktyczny i w razie stwierdzenia przekroczenia nacisków osi firmy transportowe płacą słone kary – bardzo często niesłusznie. Organy kontroli popełniają tak dużo istotnych błędów, iż niewykle trudno jest określić jaka jest podstawowa wada procedur ważenia. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na następujące (podstawowe błędy):
1. Zaniżanie wartości błędu pomiarowego poprzez zastosowanie przepisów wewnętrznych GITD (zarządzenie Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 16 listopada 2011 roku nr 50/2011 oraz dalsze); w rzeczywistości wagi przenośne do pomiarów statycznych charakteryzują się dużo wyższym wskaźnikiem błędu wg przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2008 roku (Dz.U. 26 poz. 152) w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać wagi nieautomatyczne, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych
2. Wykonywanie ważenia w sposób drastycznie odbiegający od warunków określonych przez producenta: nieuwzględnianie nachylenia punktów kontrolnych, brak przewodów łączących wagi, zmiany konstrukcyjne wag, nieprawidłowe pomiary geodezyjne punktu kontrolnego,
3. Stosowanie wag niezgodnie z dokumentami homologacyjnymi; przykładowo waga SAW10c nie jest przystosowania do ważenia rzeczywistej masy całkowitej, jednak organy ITD używają jej do tych celów masowo.
4. Nieposiadanie przez inspektorów w pojazdach służbowych oryginalnych instrukcji obsługi wagi i ukrywanie faktu ich istnienia podczas kontroli drogowej przed niczego nieświadomym kierowcą. Kierowca otrzymuje wyłącznie „wewnętrzną instrukcję” GITD, która nie określa zasad prawidłowego pomiaru nacisków osi,
5. Ważenie pojazdów z nieustabilizowanymi ładunkami, tj. cysterny (ciecze), betonomieszarki (płynny beton) itp. Wyniki bez ustabilizowania ładunku są zafałszowane i mogą bezzasadnie wykazać naruszenie.
6. Nieinformowanie (notoryczne) kierowców o prawie do powtórnego wykonania ważania.

Co może zrobić przewoźnik który otrzymał karę za brak zezwolenia na przejazd nienormatywny? Przede wszystkim odwoływać się – skorzystać z całej dostępnej procedury odwoławczej, ponieważ GITD jako organ nadzoru WITD zwykle „ślepo” potwierdza zasadność wszystkich decyzji wydawanych przez wojewódzkie inspektoraty. Zatem szansa na merytoryczne i obiektywne rozpatrzenie sprawy istnieje dopiero na etapie WSA i NSA. Jaką przyjąć argumentację? Sprawa się komplikuje, ponieważ nie ma dwóch identycznych stanów faktycznych. Wszystko zależy od wymiaru przekroczenia, zarzutu, rodzaju wagi, nośności drogi na której zatrzymano pojazd itp. Przede wszystkim polecam lekturę wyroków wszystkich ważniejszych wygranych przez CSK spraw z ostatnich dwóch lat: sygnatury VI SA/Wa 2008/14, VI SA/Wa 2058/14, VI Sa/WA 1809/14, VI SA/Wa 1907/13, VI SA/Wa 1189/13, VI SA/Wa 3212/13. Ponadto w celu umożliwienia właściwej obrony należy unikać podpisywania (przez kierowcę) jakichkolwiek protokołów, oświadczeń i innej dokumentacji w czasie kontroli. Przewoźnik powinien żądać dołączenia do akt sprawy producenckiej instrukcji ważenia i wyszczególnić błędy w procedurze. Szansa na wygranie sprawy zwiększa się znacząco (przed WSA) jesli przewoźnik wykaże konkretne argumenty i przedstawi niezgodności wykonanej procedury ważenia z dokumentami wagi.