Pakiet mobilności – Część 1 – źle czy gorzej?

Wielkimi krokami zbliża się wejście tzw. Pakietu Mobilności.. chociaż bardziej bym go nazwał francusko – niemieckim Pakietem przeciwko wschodnioeuropejskim przewoźnikom. Nie jest tajemnicą, że Niemcy wprowadzając w roku 2015 płacę minimalną (MiLOG) rozpoczęli batalię o zahamowanie ekspansji wschodnioeuropejskich firm transportowych, w tym firm polskich, obsługujących aktualnie ok. 1/4 całego rynku transportowego EU. Oczywiście płaca minimalna była wprowadzana pod szczytnymi hasłami przeciwdziałania dumpingowi socjalnemu – każdy jednak wiedział, że polski transport od dawna kłuł w oczy niemieckich i francuskich decydentów. Ponadto okazało się z czasem, że ani Milog, ani LoiMacron i inne LSDBG (Austria) nie skutkowało pozbyciem się polskich przewoźników… wręcz przeciwnie, polski tabor ciągle rośnie. Należało zatem sięgnąć po bardziej radykalne środki – wprowadzić regulacje ograniczające działalność transportu międzynarodowego obejmujące całą UE. Po blisko dwuletnich przepychankach pomiędzy przedstawicielami wschodniej i zachodniej Europy w końcu, w dniu 8 czerwca 2020 roku przyjęto w Komisji Transportu ostateczną wersję pakietu. Ostatni krok przed nami – w drugim tygodniu lipca głosowanie na forum Parlamentu Europejskiego i … przepisy wchodzą w życie.

Pakiet pseudomobilności opiera się na pięciu głównych filarach:
1. Zmiana organizacji aktywności kierowców (przede wszystkim odpoczynków),
2. Zmiana zasad stosowania tachografów cyfrowych – objęcie obowiązkiem instalacji tachografów pojazdów o DMC powyżej 2,5 tony,
3. Zmiana zasad wykonywania przewozów busami – objęcie licencjami i wszystkimi wymogami użytkowników busów (2,5 tony wzwyż)
4. Zmiana zasad wykonywania przewozów kabotażowych,
5. Zmiana zasad delegowania – uściślenie typów przewozów objętych przepisami o delegowaniu, doprecyzowanie praw osób delegowanych oraz obowiązków podmiotów delegujących. Doprecyzowanie wysokości wynagrodzenia przysługującego pracownikom delegowanym. Zorganizowanie wspólnego systemu UE zgłaszana osób delegowanych.

Główny wieszcze pakietu, czyli Francja i Niemcy, wskazują na konieczność zmian w procesach delegowania w celu tak zwanego ucywilizowania pracy kierowców w międzynarodowym transporcie drogowym. Co zastanawiające, jeszcze 20 lat temu, gdy to Niemcy i Francja obsługiwali rynek UE w zakresie transportu drogowego, kierowcy odpoczywający w samochodzie nikomu nie wadzili… nagle po 20 latach okazało się, że wzięcie prysznica na stacji paliw czy spanie na materacu a kabinie urąga zasadom człowieczeństwa. Co spowodowało tak drastyczną zmianę punktu widzenia? Czyżby to zrzucenie niemieckich i francuskich firm transportowych z podium przez Polskę było aż tak bolesne, że warto było nawet poświęcić wypracowywaną przez dziesiątki lat zasadę swobody usług?

W kilku częściach postaram się przedstawić w sposób „przyjazny” podstawowe zmiany, które nas czekają na przestrzeni najbliższych kilku – kilkunastu miesięcy. A będą to zmiany istotne, czasem wręcz bolesne.

ZACZNIJMY OD NAJWAŻNIEJSZEGO – CZAS PRACY:

1. Od dnia 1 lipca 2026 roku – przepisy rozporządzenia 561/2006 będą obejmowały pojazdy i zespoły pojazdów o DMC od 2,5 tony wzwyż (teraz 3,5 tony),
2. od sierpnia 2020 roku (20 dni od opublikowania nowych przepisów) – wyłącznie z obowiązku stosowania się do rozporządzenia 561 obejmie także kierujących pojazdami i zespołami pojazdów do 7,5 tony przewożący materiały lub urządzenia do użytku kierowcy w trakcie pracy oraz w ramach dostawy rzeczy przez rzemieślników,
3. od sierpnia 2020 – kierowcy w załodze oficjalnie zwolnieni z obowiązku wykorzystania przerwy na postoju (kierowca siedzący z boku będzie miał z automatu zaliczoną przerwę),
4. Od sierpnia 2020 – Zmiana zasad odpoczynków tygodniowych: pozostaje obowiązująca dotychczas zasada, w której kierowca zobowiązany jest na każde dwa tygodnie do wykorzystania co najmniej jednego skróconego i jednego regularnego odpoczynku tygodniowego – rekompensata odbierana standardowo, do 3 tygodni po skróceniu. Wprowadzono ODSTĘPSTWO zezwalające na wykorzystanie w dwóch kolejnych tygodniach dwóch odpoczynków skróconych, pod warunkiem wykorzystania rekompensaty (z tych dwóch skróconych odpoczynków) przed następnym odpoczynkiem tygodniowym regularnym (w trzecim tygodniu). Odstępstwo może być zastosowane wyłącznie w transporcie międzynarodowym (czyli UE w ramach „ułatwienia” wprowadza nowe normy dotyczące odpoczynków tygodniowych).
5. od sierpnia 2020 – Odpoczynki regularne tygodniowe oraz odpoczynki skrócone z rekompensatami muszą być wykorzystane poza pojazdem, w odpowiednie dla każdej płci miejscu zakwaterowania wyposażonym w infrastrukturę noclegową i sanitarną (zero informacji – jak to będzie kontrolowane?).
6. od sierpnia 2020 – Kierowca obowiązkowo wraca do siedziby firmy lub miejsca zamieszkania przynajmniej na jeden odpoczynek regularny tygodniowy w miesiącu. Jeżeli jednak kierowca wykorzysta dwa kolejne odpoczynki tygodniowe skrócone, wraca do firmy na odpoczynek regularny z rekompensatami w trzecim tygodniu. Przewoźnik ma obowiązek udokumentować, w jaki sposób spełnił ten warunek.
7. nie wiadomo kiedy – Komisja Europejska ma obowiązek zorganizować sieć bezpiecznych parkingów (wydaje się, że Komisja pomyliła kolejność działań.. czy nie powinno być tak, że najpierw powinny być zbudowane bezpieczne hotele i parkingi, a dopiero później UE powinna nakazać odpoczynki poza pojazdem? – tak do przemyślenia…)
8. od sierpnia 2020 – odpoczynki promowe – wprowadzi się możliwość przerywania w celu wjazdu na prom / pociąg zarówno odpoczynków dziennych regularnych, jak tygodniowych skróconych. Będzie można przerwać także odpoczynek tygodniowy regularny pod warunkiem, że podróż trwa powyżej 8 godzin (nie doprecyzowano, czy chodzi o podróż promem / pociągiem czy całą podróż razem z transportem drogowym),
9. od sierpnia 2020 – uzupełniono art. 12 rozporządzenia 561. Taki jak dotychczas, można odstąpić od stosowania przepisów ze względu na konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa pojazdowi, ładunkowi lub pasażerom. Dodano jednak dwa odrębne wyjątki. Po pierwsze, kierowca zjeżdżając na odpoczynek tygodniowy regularny będzie mógł przedłużyć czas prowadzenia pojazdu o jedną godzinę. Ponadto, jeśli będzie taka konieczność, zjeżdżając na odpoczynek tygodniowy regularny będzie mógł przedłużyć czas prowadzenia o dwie godziny, pod warunkiem wykorzystania przed tym okresem dodatkowej przerwy w wymiarze 30 minut. Wykorzystane czasy prowadzenia trzeba będzie zrekompensować równoważnym okresem odpoczynku dołączonym do odpoczynku tygodniowego lub dziennego.
10. Od 31 grudnia 2024 roku – obowiązek dokumentowania okresów aktywności za ostatnie 56 dni (gratulujemy pomysłowości UE – w przypadku załogi dwuosobowej do sprawdzenia 112 dni pracy – kontrola będzie mogła trwać cały dzień!),
11. 0d sierpnia 2020 – zapisy tachografu będą służyć nie tylko do kontroli czasu jazdy i odpoczynków, ale także warunków pracy, spełnienia obowiązków związanych z delegowaniem, przewozami kabotażowymi itp.
12. od ok. 2025 roku – wszystkie pojazdy wyposażone w stare tachografy (analogowe, cyfrowe I, II i III generacji muszą być wymienione na tachografy cyfrowe inteligentne nowej generacji (tu Niemcy zrobiły dla VDO/Siemens biznes stulecia – przez ten zapis miliardy Euro z wymiany tachografów, impulsatorów i pozostałych podzespołów powędrują szerokim źródełkiem do budżetu Niemiec),
13. Od ok. 2026 roku – wszystkie pojazdy wyposażone w nowe tachografy inteligentne będą musiały je wymienić na jeszcze nowsze – II generacji (kto na tym zarobi? patrz pkt 12),
14. Od ok. 2025 roku – tachograf będzie rejestrował nie tylko pozycję pojazdu na rozpoczęcie pracy, co 3 godziny jazdy i na zakończenie pracy, ale także każde przekroczenie granicy i każdy rozładunek i załadunek,
15. Od sierpnia 2020 roku – wpis manualny będzie także obejmował zwolnienie lekarskie i urlop wypoczynkowy (nie trzeba będzie mieć dodatkowego zaświadczenia od pracodawcy),
16. Od sierpnia 2020 roku – kierowca będzie miał OBOWIĄZEK użyć opcji prom/kolej w tachografie w przypadku korzystania odpoczynku na promie/kolei. W chwili obecnej wpis „prom/kolej” nie jest obligatoryjny.
17. Od kwietnia 2022 roku – kierowca będzie miał obowiązek zatrzymać się na pierwszym parkingu po przekroczeniu granicy i sporządzić wpis manualny informujący o rozpoczęciu zmiany w innym kraju (wpis manualny – kraj rozpoczęcia); obowiązek ten nie będzie dotyczył kierowców posiadających tachograf inteligentny II generacji.

Powyższe zmiany stanowią wyciąg z 1/3 proponowanych zmian. W następnym wpisie przedstawimy zmiany do rozporządzenia 1071-1072/2009 (licencjonowanie busów, zmiana zasad kabotażu) oraz zmianę zasad delegowania. (dez)Organizować swoje firmy na zmiany możecie już teraz …